Bac Si Nguyen Xuan Quang's Blog

Phác họa của họa sĩ Khánh Trường.

NGƯỜI VIỆT GIỐNG DÒNG TIÊN RỒNG.

Người Việt là con cháu TIÊN RỒNG. Nguyên thủy là con cháu CHIM-RẮN sau này thần thoại hóa thành Tiên Rồng. Người Việt Chim-Rắn (Tiên Rồng) đã thấy ghi lại trên trống đồng Quảng Xương cách đây hàng ngàn năm:

Người Chim Tiên  diễn đạt bằng  bằng Chim Rìu Lửa, Cắt Việt, Hồng Hoàng (Great Horbill) có mỏ rìu, mũ sừng, váy hình hai cánh chim xòe ra. Chim này là  chim biểu của thần Mặt Trời thái dương Viêm Đế họ Khương (Sừng) ngành Nọc Việt, Hồng Việt.

Người Rắn Rồng diễn đạt bằng  con Rắn Việt, Rắn Lạc, con Dải Nước (dân dã gọi là con dải, một loài rắn sống dưới nước) trông giống hình dải dây) có mào thịt hay sừng. Rắn này là rắn biểu của Thần Nông mặt trời thái dương ngành Nòng Việt, Lạc Việt. 

Chim Hồng-Rắn Lạc là giống dòng Hồng Lạc. Người Việt là con giống cháu dòng CHIM-RẮN, TIÊN RỒNG, HỒNG LẠC.

Người Việt là con giống Chim Rìu Lửa, Chim Việt, Chim  Hồng  thần Mặt Trời Viêm Đế thái dương và theo  ngành Việt là cháu dòng Rắn Dải Nước, Rắn Lạc, Rắn Việt thần Mặt Trời Thần Nông thái dương nên là Người Việt Mặt Trời Thái Dương. Ta cũng thấy Việt là Rìu, vật nhọn biểu tượng mặt trời như thấy rõ qua Người Rìu Việt Mặt Trời ở Bãi Đá Cổ Sapa:

Người Việt Mặt Trời Thái Dương có nõ cong hình Rìu Việt ở Bãi Đá Cổ Sapa.

Từ Việt cũng có nghĩa là mặt trời (Hơn Một Trăm Bằng Chứng Người Việt Là Người Mặt Trời).

Người Việt Mặt Trời Thái Dương cũng thấy rõ trên trống Quảng Xương:

 

Người dòng Rắn Việt Dải Nước có hình mặt trời có ánh sáng tỏa sáng rạng người ở mặt. Người thuộc ngành Nước nên trần truồng, có vóc dáng trai tráng, hùng mạnh mang hình ảnh người nhánh Lang Lạc của Hùng Lang.

(xem Trống Quảng Xương, Một Chương Sử Đồng).

Các tác phẩm của Nguyễn Xuân Quang (xem chi tiết ở Các Tác Phẩm của NXQ)

THÔNG BÁO VỀ BLOG

Blog mới được làm lại nhưng còn rất nhiều sai sót chưa được hoàn chỉnh như cũ.

 .Vẫn truy cập vào link hay copy and paste tên bacsinguyenxuanquang.wordpress.com vào Google search.

.Muốn đọc bài  nào xin bấm hai lần (double click) vào tên bài .

.Bài cũ chỉ hiện ra phần đầu, phải double click vào tựa bài (title) một lần nữa (khi thấy bàn tay hiện ra trên title) thì cả bài mới mở ra hết.

Thành thật xin lỗi độc giả vì những bất tiện nghi này.

  Nguyễn Xuân Quang 

Xin Lưu ý

.Báo phát hành vào mỗi thứ sáu, báo nghỉ vào các dịp đặc biệt như lễ tết, tác giả đi chơi xa… Muốn đọc bài chọn lọc mới đăng xin bấm vào tên bài viết ở mục Bài Mới Đăng  Recent Posts.

.Muốn xem bài viết cũ, xin lựa trong Thể Loại, (xin lưu ý những mẫu tự Việt  không có trong mẫu tự Anh ngữ không xếp theo ABC ví dụ như chữ Đ để dưới cùng).

.Muốn mua sách, xin bấm vào tên sách để xem chi tiết trong Thể Loại Các Tác Phẩm Của NXQ.

.Nếu thấy chữ nhỏ với mắt mình, muốn dễ đọc rõ có thể zoom lớn bằng cách giữ Ctrl rồi nhấn key (+ ) một vài lần tùy nghi cho chữ lớn lên để vừa đọc.

LUẬT TÁC QUYỀN

Những bài trích đăng với tính cách thông tin từ blog này xin đề rõ tên tác giả và nguồn, link với blog. Những trích đăng dùng với tính cách thương mại phải có sự chuẩn thuận bằng bút tự của tác giả và phải tuân thủ theo luật Copyright (xem Copyright).

All rights reserved.

Republication of any material is prohibited without a written agreement with Bác Sĩ Nguyễn Xuân Quang.

Any citation must be accompanied by a hyperlink to bacsinguyenxuanquang.wordpress.com.

 

  THÔNG BÁO

Gần đây trên một vài diễn đàn trên mạng như Diễn Đàn Chính Nghĩa có một tác giả Nguyển Xuân Quang khác khiến một số thân hữu và độc giả có thắc mắc,  liên lạc với tôi. Xin thưa đây có thể là một trường hợp trùng tên. Xin các thân hữu và độc giả lưu ý để phân biệt tránh làm lẫn và ngộ nhận.

Bác sĩ Nguyễn Xuân Quang.

 HÌNH ẢNH TIÊU BIỂU CỦA THÁNG 

(PICTURE OF THE MONTH)

HÌNH TIÊU BIỂU THÁNG 10 và THÁNG 11-2019.

CÂY QUẢ MÙA THU VƯỜN NHÀ.

Nguyễn Xuân Quang.

Cây quả mùa thu vườn nhà: doi, xoài, táo Minh Hương, khế, mạng cầu, hồng, thanh long, cam, bưởi, ổi, hồng dòn, hồng mềm, hồng trắng Trung Mỹ…

Mùa thu là mùa cây kết quả, trái chín, mùa thu hoạch, mùa gặt hái. Hán Việt thu 秋 gồm có chữ mễ (lúa) 米 và bộ hỏa 火 (lửa) có một nghĩa là mùa lúa chín. Người Trung Quốc ăn Tết Trung Thu là ăn mừng mùa gặt hái chứ không phải là Tết Nhi Đồng như Việt Nam.

Mấy năm gần đây Cali bị hạn hán hay bị cháy rừng cây, cỏ dại như mấy hôm nay. Luật thành phố bắt  phải dùng nước giới hạn. Một tuần chỉ được tưới cây hai lần. Năm nay Cali nhờ mấy trận mưa lớn đầu mùa cây trái trong vườn nhà bừng sống lại nên được mùa, ngoại trừ nhãn.

Sau đây là mươi thứ quả vùng nhiệt đới quê hương trong vườn nhà mùa thu năm nay.

1. Quả Doi (mận Mỹ Tho).

Trong vườn nhà có hai cây doi, khi mua với ý định trồng một cây quả trắng và một cây quả đỏ. Khi có quả hai cây đều có quả đỏ.

Một cây khi mua nhà vườn nói có quả trắng:

Cành trĩu quả chấm đất.

Một cây khi mua nhà vườn nói là có quả trắng.

Một cây khi mua đúng như nhà vườn nói có quả đỏ.

Một cây quả đỏ.

Cây doi còn gọi là bồng bồng, đào tiên, người Nam gọi là mận Mỹ Tho. Gọi là bồng bồng có lẽ vì trái bộng, xốp, trong ruột có lớp sơ trắng như bông gòn bọc hột cứng. Khi trái chín hột tách khỏi lớp bông gòn này. Vì thế muốn biết trái doi đã chín tới chưa, lắc quả thấy hột chạy trong quả như cái lục lạc thì doi đã chín.

Tại sao người Bắc gọi là cây doi, gioi trong khi người Nam gọi là cây mận?

Một số tên cây trái Việt Nam gọi tên theo mầu sắc. Quả hồng có mầu hùng, đỏ. Quả mơ là quả mầu vàng. Mơ biến âm của mai (ô mai làm từ quả mơ) ruột thịt với Phạn ngữ paita, mật vàng. Người chớm bị chứng bệnh gan hoàng đản vàng da hay thiếu máu da trông mai mái (vàng lợt) của mầu mật gan vàng. Cây mít quả có múi và gỗ mầu vàng. Mít ruột thịt với Phạn ngữ pita, mầu vàng (xem dưới). Quả mận có mầu mân (tím), rau mần tơi (mồng tơi) có quả tím. Quả mần quân (mùng quân, mồng quân, bồn quân) có mầu mân (tím). Miền Nam gọi doi là mận (đôi khi để phân biệt khỏi bị lầm lẫn với mận thường gọi là mận Mỹ Tho) là gọi theo loại doi có mầu tím đỏ. Vì thế trong nhiều quốc gia nhiệt đới cũng có nơi như Mỹ Tho cho doi và các trái họ nhà doi là một thứ mận ví dụ như “plum rose” (mận hồng), Malabar plum… Vì có mầu hồng nên Tây phương có khi gọi là rose apple (táo hồng).

Miền Bắc gọi là cây doi. Doi cùng họ với cây vối (lá ủ để nấu nước uống) và cây trâm. Theo v = d (người Nam phát âm v = d), doi = vối. Thái Lan gọi là chompoo, champu, Phi Luật Tân gọi là yambo, dambo hay tampoy có chom- , yam-, dam-, tam- chính là tiếng Việt châm hay trâm. Tên Anh ngữ là jambosa, jambu có jam- chính là chom là châm, trâm  (theo  j = ch như Java = Chà Và). Quả trâm cũng có mầu tím hồng như quả mận. Tên thực vật của doi là Syzygium jambolana. Doi, vối, trâm cùng một họ.

Tây phương không có doi, trâm từ Jambosa, Jambolan, Jambu lấy từ Phạn ngữ Jambu.

Họ nhà cây doi là một loài cây thiêng liêng trong Phật giáo. Dưới gốc cây Diêm Phù Thái Tử Sĩ Đạt Đa lúc đó mới bẩy tuổi ngồi tham thiền lần đầu tiên nhằm lúc dân Ấn Độ làm lễ Hạ Điền (Lễ Cầy Ruộng Đầu Xuân)… Cây thiêng Diêm Phù thuộc họ cây trâm, cây doi. Diêm Phù chính là từ phiên âm của từ Jambu. Theo giáo lý Phật giáo Núi Tu Di là trung tâm vũ trụ, trục thế giới, bốn phương quanh núi này có bốn châu. Châu phía nam là Diêm Phù Đề (Jambu dvipa) ứng với xứ Ấn Độ và xứ Sri-Lanka hiện nay vì ở đây có loài cây Diêm Phù Jambu.

…….

2. Xoài.

Xoài được cho là có gốc từ Ấn Độ. Vì thế xoài là một cây linh thiêng trong Ấn giáo.

Điện cây sthala-virutcham, đền Ekambareswara.

Tại điện cây sthala-virutcham ở đền Ekambareswara tỉnh Kanchipuram, tiểu bang Tamil Nadu, Ấn Độ được cho là có cây xoài già 3.500 năm có bốn cành sinh ra bốn loại xoài. Ta thấy cây này mang hình ảnh cây vũ trụ (cây tam thế, cây đời sống), trục thế giới Meru tương ứng với Núi Tu Di Phật giáo có bốn cành với bốn loài xoài ứng với bốn châu của trái đất của Phật giáo.

Xoài trong vườn nhà.

Miền Bắc Việt Nam có loài gọi tên là muỗm. Xoài Anh ngữ gọi là mango. Muỗm, mango ruột thịt với Malayalam ngữ manna hay mangga, Dravidian-Tamil ngữ man, xoài.

Xoài vườn nhà trồng thuộc giống xoài tượng ăn xanh dầm nước mắm ớt hay làm nộm, gỏi xoài (với thịt ba chỉ, mực khô, thịt nướng…) hay để chín ăn rất ngọt và thơm.

3. TÁO MINH HƯƠNG.

Cây táo Minh Hương phải che lưới tránh chim, sóc ăn. Phần chỏm cây cao không dám với cao sợ té ngã, để hở chia cho chim ăn. Cây rất sai quả mỗi năm ra hàng ngàn quả.

Cây táo trong vườn nhà thuộc loài táo Tầu lai táo Ta tôi gọi là ‘Táo Minh Hương’. Quả cỡ vừa phải, thịt chắc, chua chua, ngọt ngọt khác với táo Tầu quả to, xốp và nhạt.

Táo có gốc ta- là lửa, khô, mặt Trời. Ta thấy từ “tá” đi đôi với từ “hỏa” như trong những từ ghép “tá hỏa”, “tá hỏa tam tinh”. Cổ ngữ Mường Việt gọi các vị thần tổ phái nam thuộc dòng mặt trời, dòng lửa là Tá ví dụ Tá Cần, Tá Cài. Ba Tư ngữ tar là lửa. Ông Táo là ông thần bếp lửa. Anh ngữ star, sáng, sao. Vì thế táo cũng có nghĩa là khô ví dụ như táo bón (phân khô, cứng). Trong khi lê là thứ quả có nhiều nước. Lê biến âm với la, lã là nước. Táo nhà trồng không bón phân nên là loại ‘táo không bón’ (!). Bảo đảm ăn táo chúng tôi trồng không bị táo bón!

Phơi khô.

Táo phơi khô để hầm, tiềm và nấu chè.

Hay đem sấy khô (các bình phía sau là táo Tây vừa mới hết mùa, đã sấy khô).

Táo chín đem sấy khô chừng tám chín phần hãy còn độ dẻo ăn rất ngon.

Theo dân gian Việt Nam táo ta có tác dụng dỗ ngủ. Táo khô dùng nấu trà uống giúp ngủ được. Có lẽ vì vậy mà có một loài chim nhỏ ít ngủ, sáng sáng chừng bốn năm giờ sáng chúng dậy rất sớm hót vang trong chòm cây táo, đánh thức tôi dậy để viết. Chúng rất thích ăn táo vì thế tôi phải che lưới ở phần dưới cây táo để giữ lại một phần cho mình, gia đình, thân hữu ăn còn phần trên cao để hở cho chúng ăn, để giúp chúng đỡ mất ngủ!

4. KHẾ

Khế ngọt.

Từ khế biến âm mẹ con với khía.  Ta có từ đôi đồng nghĩa khía cạnh. Khế là thứ trái có khía, có cạnh rất lớn. Khế cắt ngang có hình ngôi sao nên Anh ngữ gọi là ‘quả sao’ (star fruit), tên Bồ và Tây Ban Nha là carambola gốc từ tiếng Marathi karambal phát gốc từ Phạn ngữ  karmaphala, có nghĩa là đền đáp cho một hành động, đền công. Không biết nghĩa này có liên hệ gì với truyện cổ tích Cây Khế Vàng không?
Carambolas chứa chất caramboxin và oxalic acid. Cả hai đều hại cho người bị suy thận, có sạn thận hay đang lọc máu thận. Các người bệnh này ăn khế nhiều bị nấc cục, ói, mửa, nửa tỉnh nửa mê và đôi khi có thể thiệt mạng. Caramboxin là một độc tố thần kinh neurotoxin có cấu trúc giống phenylalanine và là chất đối kháng glutamatergic.

Giống như bưởi, khế được coi là một chất ngăn cản mạnh chất cytochrome P450. Vì vậy ăn khế hay uống nước khế với một vài loại thuốc như các thuốc statins làm giảm mỡ trong máu có thể làm gia tăng liều hiệu nghiệm của chúng trong cơ thể.

4. CAM QUẬN CAM, CALI.

Cam Quận Cam mỏng vỏ, ngọt, rất thơm, ra quả quanh năm.

Hán Việt cam có nghĩa là ngọt. Cam khổ là ngọt đắng. Trong khi chanh biến âm với xanh có một nghĩa là chua. Chanh chua. Quả xanh là quả chua. Ta có từ đôi đồng nghĩa chanh cốm nghĩa là chanh và  cốm cùng có nghĩa xanh. Cốm làm từ lúa nếp còn non, vừa chín tới và có mầu xanh. Con gái đang thời chanh cốm là đang thời còn non, còn tuổi xanh và ‘chua dôn dốt’, tuổi ô mai! Xanh biến âm với xống, sống (người Bắc nói sinh, Trung Nam nói sanh). Ta có xanh, sanh = xống, sống. Quả còn sống là quả còn xanh. Ta có xanh xít = sống sít có một nghĩa là còn sống, còn xanh, còn chua. Ăn sống, ăn xít là ăn trái còn xanh, còn chua. Me là quả xanh, quả chua. Me biến âm với Pháp ngữ vert, xanh, Tây Ban Nha ngữ verdis, xanh (m = v). Ta có từ đôi xanh xít, xanh xao, theo qui luật từ đôi đồng nghĩa của Nguyễn Xuân Quang (Tiếng Việt Huyền Diệu) ta có xanh = xít, sít. Xít, sít ruột thịt với Anh ngữ acid, chua. Qua từ đôi đồng nghĩa xanh xao, ta có xanh = xao. Xao ruột thịt với Anh ngữ sour (/sao ơ/), với Đức ngữ sauer là chua. Việt ngữ sấu cũng ruột thịt với Đức ngữ sauer là chua. Quả sấu là quả chua, quả sau(er), quả sour /sao/.

Quả cam ngọt nhất vào lúc chín cây và ở phía hướng nam của cây. Cam chỉ chín cây thôi, hái xuống không chín nữa. Vì thế phải chờ và biết quả nào đã chín mới hái. Cam bán ở chợ hái còn non vì sợ để lâu mới bán được nên còn chua, không bao giờ có cam ngọt tột đỉnh, không bao giờ bằng cam chín cây vườn nhà (tôi đã viết một bài chi tiết về Cam đăng trên Y Học Thường Thức).

Vì ở Quận Cam nên chúng tôi chọn ở căn nhà có vườn cam có trên ba mươi gốc. Mỗi lần ra vườn lại biết ơn người và vùng Cam Địa Orang County này nói riêng và Hoa Kỳ nói chung. Người và nước Mỹ đã cho gia đình tôi một chỗ dung thân, ở một vùng Đất Cam Ngọt Ngào.

Chim, sóc cũng rất thích cam. Chim khoét ăn ruột, vẫn còn để lại vỏ dính trên cành trông như những thứ trang trí trên cây giáng sinh. Cây  trông vẫn như còn nguyên đầy quả rất đẹp.

Chim ăn cam để lại vỏ trang trí cho mùa giáng sinh.

Cam sành.

Cam vỏ sần sùi gọi là càm sành.  Sành gần âm với sần, không biết có phải sành do sần nói sai đi thành sành như trường hợp mạng cầu nói sai thành măng cầu, mãng cầu (xem dưới).

Cam sành quả còn xanh.

Còn nếu quả thật tên là sành thì sành là một loại đồ gồm. Theo g = c như gài = cài ta có gốm = cộm. Đồ gốm sờ thấy cộm, sần sùi khác với đồ sứ trơn láng.

Cam sành gần Tết Việt Nam da mới đổi sang mầu cam vàng.

5. QUÍT.

Cùng họ với cam là quít. ‘Quí làm cam chịu’ có nghĩa là quít làm mà cam phải chịu. Cam có một nghĩa nữa là chịu đựng: cam khổ ngoài nghĩa là ngọt đắng còn có nghĩa là cam chịu khổ cực. Thái ngữ som là quít. Som biến âm với cam.

Quít ‘bộp’.

Chúng tôi trồng loại quít bộp có vỏ phồng không dính vào múi, tróc vỏ và không hột (vì lười bóc vỏ sát vào múi làm dính tay và phải nhằn hột ra). Mùa này quít bắt đầu đổi mầu. ‘Tháng chín thì quít đỏ trôn’. Ở Việt Nam ‘tháng chín ăn rươi, tháng mười chịu bão’. Vỏ quít ăn mắm rươi.

6. BƯỞI, BÒNG.

Bưởi biến âm với bòng nên có nơi hay có loại gọi là bòng. Bòng ruột thịt với bóng, banh, với Anh ngữ ball. Bưởi bòng có quả tròn và to như quả bóng, quả banh. Theo b = v, bòng = vòng = tròng = tròn.

Người Hoa Kỳ gọi là grapefruit là do giống bưởi bòng Á châu pomelo lai với cam. Grape có một nghĩa là nho. Gọi là grapefruit vì có giống quả tụ lại thành chùm như chùm nho.

Bưởi đỏ.

Bưởi đỏ cuối mùa thu ăn đã được. Nhưng thanh trà đến Tết ta mới chín vàng.

Bưởi thanh trà chín vào dịp Tết ta.

Bưởi thanh trà thơm, ngọt.

Về y học bưởi được cho là làm xuống cân nên người Mỹ thường dùng ăn sáng. Bưởi có nhiều sinh tố C và được cho là có lợi cho da, áp huyết (vì tăng hấp thụ potassium), tim mạch và ngừa bệnh (antioxidant).

Tất cả các phần của trái bưởi đều dùng được. Ngay cả cùi bưởi cũng dùng nấu chè bưởi và tẩm bột chiên kiểu tempura.

Tuy nhiên, như đã nói ở trên, bưởi giống như khế được coi là một chất ngăn cản mạnh chất đồng thể cytochrome P450. Vì vậy ăn bưởi hay uống nước bưởi với một vài loại thuốc có thể làm gia tăng liều hiệu nghiệm của chúng trong cơ thể như đã nói ở trên.

Cũng có thử nghiệm cho rằng uống quá nhiều nước bưởi có thể tăng nguy cơ bị ung thư da loại melanoma vì thế nên tránh phơi nắng khi uống quá nhiều nước bưởi, nước cam.

7. HỒNG.

Hiển nhiên tên hồng được gọi theo mầu quả khi chín. Có hai loại chính là hồng dòn và hồng mềm.

Hồng dòn.

Hồng mềm.

Sóc biết xé bao nylon bọc quả hồng, ăn hồng.

Ăn hồng chưa chín như hồng dòn nhiều hay nuốt hột hồng có thể tạo ra sạn thực vật (phytobezoars) trong dạ dầy. Người Nhật thích ăn hồng hay bị sạn thực vật. Coca Cola có thể làm sạn tiêu đi hay nhỏ bớt nhưng phải theo dõi kỹ vì khi nhỏ bớt, sạn có thể đi xuống ruột non làm tắc nghẽn ruột. Các sạn cỡ nhỏ sau khi uống Coca Cola nên gắp ra bằng nội soi. Vậy ăn hồng nhiều nên uống Coca Cola và phải nghĩ tới có thể bị sạn thực vật. Sạn thực vật cũng thấy ở loài vật. Không biết mấy chú sóc có thèm uống Coca Cola không?

8. MẠNG CẦU NƯỚC NGOÀI.

Tôi gọi là mạng cầu nước ngoài để phân biệt với mạng cầu ta (tiếng Trung Nam) hay quả na (tiếng Bắc). Mạng cầu nước ngoài trước đây trong nước gọi là mạng cầu Xiêm vì cho là có gốc từ Thái Lan. Ở ngoại quốc như ở Cali thì có nguồn gốc từ nhiều quốc gia như mạng cầu Do Thái, mạng cầu Úc… Vì vậy tôi gọi chung là mạng cầu ngoại quốc hay nước ngoài. Tên ngoại quốc là cherimoya, soursop được cho là có nguồn gốc ở Colombia, Ecuador, Peru, Bolivia và Chile (vùng núi Andes). Tên có gốc từ ngôn ngữ Quechua là chimimuya có một nghĩa là “cold seeds” (hạt lạnh) bởi vì cây mọc ở cao độ và hạt vẫn nẩy mầm được ở vùng cao độ, lạnh.

Mark Twain gọi cherimoya là ‘quả ngon nhất đối với con người’. Thịt có thể chất như bánh sữa trứng custard nên còn gọi là táo custard (custard apple).

Tên quả này người Việt hiện nay hay gọi sai là mãng cầu hay măng cầu. Đúng ra phải gọi là mạng cầu. Quả hình cầu tròn có da hình mạng lưới nên là trái mạng cầu. Rõ hơn thấy qua tên là quả na. Thái Lan ngữ là noina. Na có nghĩa là lưới. Theo biến âm kiểu nết na ta có na = Anh ngữ net, lưới = Hán Việt la, lưới như thấy qua nhóm từ ‘thiên la địa võng’ (lưới trời võng đất) (L là dạng dương của N, Tiếng Việt Huyền Diệu). Thật ra nguồn gốc tận cùng của từ na có nghĩa của gốc Na là Nước. Các vật đánh cá đều có gốc nước như cái nơm úp cá ruột thịt với từ nam có gốc na là nước: sông Menam là sông Mẹ Nước, Thái ngữ nam pla là nước mắm, Việt ngữ nầm, nậm gốc na là nước: bầu nậm là bầu có vỏ làm bầu đựng nước. Na, la, net là lưới, vật dùng đánh cá cũng có nghĩa gốc là nước… Đây là lý do các tác giả Tây phương cho net liên hệ với  Thụy  Điển ngữ nat, Gothic nati, liên kết với Phạn ngữ nada, sông.

Quả lựu đạn loại có vỏ có hình mạng lưới, tiếng lóng gọi là trái na.

Mạng cầu ngoại quốc loại nhẵn mặt khi chín, ăn dai và ít ngọt.

Loại mặt có gai to, ăn bở, ngọt và thơm như na bở Việt Nam.

Hoa lưỡng tính phái, cái và đực ở cùng một hoa. Khi mới nở hoa là hoa cái sau đó vài giờ sau là hoa đực. Nhưng hoa lại tránh tự thụ phấn. Vì thế cần phải thụ phấn riêng biệt. Thường người trồng mạng cầu phải chấm hoa khi mang tính đực vào hoa khi còn là hoa cái mới thụ được trái. Trùng môi như ong, bọ chưa hiểu rõ được tận tường. Hiện cho rằng các loài ong lớn không giúp ích gì được trong việc thụ phấn mà chỉ các loài côn trùng nhỏ mới làm được. Những cây trong vườn nhà tôi để mọc tự nhiên không cần phải chấm phấn hoa mà quả ra nặng trĩu làm cành chấm đất.

Quả nặng trĩu làm cành chấm đất.

Trong vườn nhà có nhiều ong mật nhỏ loại ong ruồi. Ong cũng thích làm tổ ngay trên cây mạng cầu.

Một tổ ong ở cành cây mạng cầu. Ong đã bỏ đi khi hết mùa hoa.

Mạng cầu ngoại quốc da có gai, bở như na bở (với xoài, doi).

Như thế ong ruồi cũng có thể giúp thụ phấn cho cây mạng cầu.

Hạt mạng cầu cherimoya nghiền nát ra rất độc vì thế khi xay làm nước uống phải bỏ hết hột ra. Giống như tất cả các cây thuộc họ na, mạng cầu Annonaceae, cả cây có chứa một lượng nhỏ chất độc thần kinh acetogenins như là annonacin có thể liên kết với chứng Parkinson loại khác thường thấy ở Guadeloupe, Mexico. Những ai bị tay chân run rẩy hay Parkinson nên cẩn thận và chất Moreover trích từ vỏ cây đem chích có thể gây ra tê liệt.

Trước đây trong vườn nhà có trồng Na Việt Nam nhưng na ta ở Cali khó trồng, phải cần săn sóc nhiều. Đi chơi xa về cây bị chết.

9. ỔI.

Có nhiều giống ổi: xá lị, ổi găng, ổi đỏ…

10. MÍT

Mít đang độ ăn nộm gỏi mít non.

Việt ngữ mít có gốc từ Phạn ngữ pita, mầu vàng Theo m = p như Mường ngữ pả cua = mai cua, pá = màn, mùng, ta có mít = pit-. Mít vì vậy ruột thịt với với mật (gan) có một nghĩa là mầu vàng như thấy qua câu nói ‘mửa ra mật xanh, mật vàng’. Mật gan Anh ngữ là bile /bai/ có gốc Phạn ngữ paitta (b = p). Ta có pai- = mai. Mai là mầu vàng. Hoa mai là hoa mầu vàng. Như thế Bile /bai/, paitta, mật ruột thịt với Phạn ngữ pita, mầu vàng, với mít. Cây mít là cây có quả có múi và gỗ mầu vàng nghệ. Như đã nói ở trên mai, mơ ruột thịt với Phạn ngữ paitta, mật gan mầu vàng. Ta có từ mét mét (tái) chỉ mầu da vàng lợt, vàng xanh là biến âm của mít mít, pita pita.

Anh ngữ gọi mít là jack fruit. Tại sao Anh Mỹ gọi mít là jack fruit? Jack có nghĩa là: 1. bồi (người bồi con trai, con bài bồi), đực (jack hare = thỏ đực), 2. cây chống, cây đỡ, con đội xe (Trung Nam), chiếc kích (Bắc)…

Nói chung là cây nọc, que, vật nhọn, bộ phận sinh dục nam (đực, con trai, bồi, boy, kích cũng có nghĩa là khí giới, vật nhọn…). Theo j = ch như Java = Chà Và, ta có jack = chắc = cặc (h câm). Vì thế jack cũng có nghĩa là con trai, đực, vật chống, chông (vật nhọn). Jack là chắc, là cặc là cọc, là chông, là chống. Con đội xe jack là con chống xe. Từ kích của miền Bắc có một nghĩa với Hán Việt kích (một loại khí giới nhọn) cũng có nghĩa là cọc nhọn hàm nghĩa bộ phận sinh dục nam. Kích biến âm với cặc. Mã Lai Nam Dương có một loại dao găm thiêng tên là kris cũng cùng âm với kích…Jack là bồi là boy cói bòi. Đây là lý do tại sao Tây phương gọi quả mít là jack fruit. Trái mít gọi là trái đực, trái con trai vì quả mít khi còn non trông giống hòn dái phái nam. Chúng ta gọi quả mít non mới ra là dái mít. Anh Mỹ gọi quả mít là jack fruit là gọi theo tên dái mít, quả mít khi còn non mới ra. Ta cũng thấy, Việt ngữ có từ đôi mít đặc, nghĩa là mít = đặc = đực = jack (tre đặc là tre đực). Ngoài ra gỗ mít đặc rất tốt để làm cột nhà. Nhà ngói cây mít. Quả mít = jack fruit là vậy.

11. THANH LONG.

Thanh long thuộc họ nhà xương rồng có nghĩa là Rồng Xanh là gọi theo nhánh trông như xương rồng và leo như rắn rồng.

Thanh Long ruột trắng dễ trồng.

Thanh long ruột tím khó trồng hơn thanh long ruột trắng.

Thanh long ruột tím nhánh lá nhỏ hơn, quả nhỏ hơn nhưng ngọt hơn và khó trồng hơn.

12. LỰU.

Chim và sóc rất thích ăn lựu ngay cả khi quả còn chưa chín. Quả lựu nhiều hột biểu tượng cho mắn sinh, thịnh vượng. Thần thoại vùng Cận Đông dùng cây lựu làm Cây Vũ Trụ (Cây Tam Thế, Cây Đời Sống).

13. HỒNG XIÊM SAPOTE.

Sapote (‘Sao cô chê’) Việt Nam gọi là hồng Xiêm hay hồng Thái Lan, quả có da nhám và ruột nâu như chocolate. Cây hồng Xiêm trong vườn nhà đang ra quả non… nhưng cây hồng trắng Trung Mỹ đang mùa…

Hồng Trắng Trung Mỹ.

Hồng Trung Mỹ cũng thuộc họ nhà Sapote. Sopote Trung Mỹ có loại trắng (da xanh), ruột trắng, mềm, hột dẹp thuôn nhọn giống hột hồng Xiêm nhưng mầu trắng.

Ăn rất ngọt giống như bánh trứng sữa custard nhưng còn chút ít mùi hoang dại…

NHÃN

Nhãn là từ giản lược của long nhãn, mắt rồng. Hột giống tròng đen mắt rồng. Vốn người Hưng Yên, chúng tôi trồng nhiều nhãn. Nhãn năm nay mất mùa, mỗi cây chỉ có vài chùm. Sắp ăn được. Có những năm được mùa cây trĩu quả làm cành chạm đất.

Nhãn năm được mùa.

Lưu ý tác giả mặc áo hình đĩa thái cực  Nhãn được bón bằng càn khôn, thái cực, nòng nọc (âm dương). 

…..

Tôi không bón cây bằng phân Bắc, phân chuồng, phân hóa học mà chỉ bón cây bằng… chữ nghĩa. Những khi cần tìm ý, tìm chữ, tìm vần… thường ra vườn tưới cây, đào đất, làm cỏ, nằm võng lơ mơ dưới bóng tre già hay ngồi thiền dưới gốc cây doi Diêm Phù. Vì thế cây nhà lá vườn rất khác với cây trái thiên hạ. Chim thú cũng vui sống hót vang, chậy nhẩy tung tăng khắp nơi trong vườn, thân thiện như ở Đảo Lapagos.

…

Vui thú điền viên,

Sống cùng thiên nhiên,

Càn Khôn Vũ Trụ.

Thanh thản tâm thiền.

*

Tóc xanh vạn niên.

Trên đầu không có một sợi tóc bạc.

Trúc Lâm Sơn Trang rợp bóng tre xanh với vườn cây trái nhiệt đới là một mảnh nhỏ quê hương Việt Nam của chúng tôi tại Đất Cam Ngọt, Cali, Hoa Kỳ.

 HÌNH  TIÊU BIỂU NHỮNG THÁNG TRƯỚC.

LINGA LINGODBHAVA KHAI SINH RA SHIVA.

Linga này diễn tả sự ra đời của Shiva. Linga có yoni đang mở ra có hình quả trám hay hình hạt hạnh nhân cho thấy Shiva ra đời.

Linga Lingodbhava hai bên có Brahma (trái) và Vishnu (phải) ở Đền Airavatesvara, tỉnh Darasuram, gần Kumbakonam, tiểu bang Tamil Nadu, Nam Ấn.

(xem bài viết Những Hình Dạng Khác Nhau của Nường Nõ Trong Chữ Nòng Nọc Vòng Tròn-Que ở thể loại Chữ Nòng Nọc trong số này).

.HÌNH TIÊU BIỂU THÁNG 7-2019.

ĐẢO MAURITIUS: ĐẤT BẨY MẦU ( SEVEN COLOURED EARTHS, TERRES DES SEPT COULEURS).

Đảo Mauritius có một vùng địa chất thu hút  rất nhiều  khách du lịch, đó  là Vùng Đất 7 Mầu ở cao nguyên Charamel.

 Charamel: Công Viên Địa Chất: Terres des Sept Couleurs.

(xem bài viết chi tiết về toàn đảo Mauritius: MAURITIUS, ĐẤT TỔ CỦA LOÀI CHIM DODO trong số này).

HÌNH TIÊU BIỂU THÁNG 6-2019.

VÀI TẤM HÌNH THỜI SINH VIÊN ÁO TRẮNG.

Các bạn đồng môn từ khắp nơi trên thế giới về tham dự Hội Ngộ.

Tác giả đội mũ béret Quân Y ngồi ở hàng đầu, mé tận cùng bên phải của tấm hình (ảnh Bác sĩ Nguyễn Văn Đức).

HÌNH TIÊU BIỂU THÁNG 5-2019.

CUBA: QUÊ HƯƠNG THỨ HAI CỦA TÁC GIẢ “NGƯ ÔNG VÀ BIỂN CẢ”.

Nguyễn Xuân Quang.

Tác giả ngồi ở cầu tầu bến cá Ngư Ông và Biển Cả tại làng chài Cojima, Cuba.

 TIÊU BIỂU THÁNG 4-2019.

PHẾ TÍCH CHACCHOBEN Ở COSTA MAYA, MEXICO.

Tác giả và Múa Tế Người Bay tại Costa Maya.

HÌNH TIÊU BIỂU THÁNG 3-2019.

MƯƠI HÌNH ẢNH BÃI ĐÁ CỔ SAPA VIỆT NAM.

Người Việt Mặt Trời Thái Dương có nõ cong hình Rìu Việt ở Bãi Đá Cổ Sapa.

MADAGASCAR: RỪNG ĐÁ ĐINH TSINGY.

Nguyễn Xuân Quang.

Tác giả ngồi tĩnh tâm tại ‘bàn chông’ lớn nhất thế giới: Rừng Đá Đinh Tsingy, Madagascar.

HÌNH TIÊU BIỂU THÁNG 11-12, 2018.

SEYCHELLES, ĐẢO THIÊN ĐƯỜNG

DỪA ‘NƯỜNG’.

Nguyễn Xuân Quang.

Kisasa?

Kisasa madamchieu?

(Hình chụp tại Bưu Điện Seychelles).

[Kisasa (ngôn ngữ Creole, một thứ ngôn ngữ ba dọi pha trộn tiếng bản địa và tiếng Pháp bồi) nghĩa là Qu’est ce que c’est? What is that? Cái gì vậy?] Kisasamadamchieu: Cái gì (vậy) mà đăm chiêu? (Creole-Việt).

HÌNH TIÊU BIỂU THÁNG 10-2018.

TƯỢNG PHẬT LÌA TRẦN Ở TƯ THẾ NGỒI.

HÌNH TIÊU BIỂU THÁNG 5-2018.

LOAN BÁO KHAI TRƯƠNG PHÒNG MẠCH CỦA BÁC SĨ AMY MAI NGUYỄN, THỨ NỮ CỦA TÁC GIẢ.

Loan báo khai trương phòng mạch.

Trung Tâm Tiếng Nói-Tai-Mũi Họng Quận Cam.

13031 Đường Kerry, Garden Grove, CA 92844.

Điện thoại (714) 930-6989-Fax (888) 764-9650.

HÌNH TIÊU BIỂU THÁNG 9-2018.

ẤN ĐỘ: MŨI ‘CÀ MAU’ KANYAKUMARI MƯƠI ĐIỀU…

HÌNH TIÊU BIỂU THÁNG 8-2018.

BÁNH XE MẶT TRỜI ĐỀN KONARK: YÊU NHAU ĐỜI ĐỜI… (*Cảnh báo có hình kamasutra).

HÌNH TIÊU BIỂU THÁNG 3–2018.

TƯỢNG  “CÔNG NGỦ” DẠNG PHẬT .

HÌNH TIÊU BIỂU THÁNG 02-2018.

HÌNH TIÊU BIỂU THÁNG 01-2018.

ARIZONA: SEDONA, ĐẤT THẦN KỲ.

HÌNH TIÊU BIỂU THÁNG 12-2017.

QUẦN ĐẢO ĐEN MELANESIA.

PAPUA NEW GUINEA: ĐẤT CỦA KẺ SĂN ĐẦU NGƯỜI.

HÌNH TIÊU BIỂU THÁNG 10-2017.

CÔNG VIÊN QUỐC GIA MESA VERDE, COLORADO.

HÌNH TIÊU BIỂU THÁNG 9-2017.

NHẬT BẢN: TRƯỜNG THÀNH TUYẾT YUKI NO OTANI.

HÌNH TIÊU BIỂU THÁNG 8-2017.

NHÀ TÔI.

NHẬT BẢN: CÀ PHÊ HÌNH Ở TOKYO.

NHẬT BẢN: MƯƠI BÀI THƠ HOA ANH ĐÀO.

HÌNH TIÊU BIỂU THÁNG 4-2017.

VUA ĐINH TIÊN HOÀNG NHÌN QUA CHỨNG TÍCH CHỮ NÒNG NỌC VÒNG TRÒN-QUE.

HÌNH TIÊU BIỂU THÁNG 3-2017.

CÔNG VIÊN QUỐC GIA YELLOWSTONE: MƯƠI HÌNH ẢNH ĐẶC BIỆT…

HÌNH TIÊU BIỂU THÁNG 2-2017.

RỪNG MƯA BORNEO, CHỨNG TÍCH SINH HỌC CỦA NỀN VĂN MINH HUY HOÀNG VIỆT NAM.

HÌNH TIÊU BIỂU THÁNG 1-2017.

 USA: CALIFORNIA, THƯ VIỆN RONALD REAGAN MÙA GIÁNG SINH.

HÌNH TIÊU BIỂU THÁNG 12-2016.

SOUTH DAKOTA: ĐÀI TƯỞNG NIỆM CRAZY HORSE

HÌNH TIÊU BIỂU THÁNG 10-11-2016.

USA: SOUTH DAKOTA, MƯƠI ĐIỀU VỀ ĐÀI TƯỞNG NIỆM NÚI RUSHMORE.

.HÌNH TIÊU BIỂU THÁNG 9-2016.

VÀI HÌNH ẢNH BUỔI THUYẾT TRÌNH ‘TRỐNG ĐỒNG LÀ TRỐNG BIỂU CỦA HÙNG VƯƠNG, VUA MẶT TRỜI’ TRONG NGÀY VĂN HÓA 14-8- 20176.

VÀI HÀNG VỀ CHỦ BLOG.

– Sinh năm 1941 tại Đà Nẵng, chính quán Phượng Lâu, Kim Động, Hưng Yên.

– Tốt nghiệp Bác Sĩ Y Khoa tại Đại Học Y Khoa  Saigon năm 1969.

– Di cư qua Hoa Kỳ năm 1975.

– Tốt nghiệp chuyên khoa Thận và Cao Máu năm 1986.

– Assistant Clinical Professor tại Đại Học Y Khoa Irvine, Orange County, California, USA từ năm 1986.

– Hành nghề tư tại Little Saigon, Orange County và là bác sĩ công chức của tiểu bang California từ năm 1978.

Những tác phẩm văn chương:

– Trước năm 1975: Thần Tượng, Thơ  (Tao Đàn xuất bản), Chiếc Mặt Nạ Da Người, tập truyện (Trí Đăng xuất bản).

– Sau năm 1975 tại Hoa Kỳ: Tình Thù, tập truyện (Mai An xuất bản), Nay Tôi Mai Ai? (truyện dài đăng từ kỳ trên tuần báo Saigon, Orange County), Người Căm Thù Ruồi (Người Việt xuất bản), Những Mảnh Đời Tị Nạn (Xuân Thu xuất bản), Đi, bút ký (Á Mỹ xuất bản), Khai Quật Kho Tàng Cổ Sử Hừng Việt (Y Học Thường Thức xuất bản, 1999), Ca Dao Tục Ngữ, Tinh Hoa Dân Việt, (YHTT, 2002), Tiếng Việt Huyền Diệu (Hừng Việt xuất bản, 2004),  Việt Dịch Bầu Cua Cá Cọc (sách và trò chơi), Hừng Việt 2006, Giải Đọc Trống Đồng Nòng Nọc, Âm Dương Đông Nam Á, Hừng Việt 2008

– Nguyên chủ nhiệm kiêm chủ bút lưỡng nguyệt san Y Học Thường Thức  tại Little Saigon, Orange County.

– Nguyên là bác sĩ phụ trách giải đáp y học của đài BBC của Anh Quốc.

– Hiện là bác sĩ phụ trách giải đáp y học của đài VOA của USA.

– Hiện phụ trách chương trình truyền hình Tinh Hoa Đại Tộc Việt  phát hình hàng tuần trên hệ thống truyền hình vệ tinh VBS (Vietnamese Broadcasting Services) trên toàn quốc Hoa Kỳ, Canada và trên hệ thống TV digital địa phương băng tần 57.6 và chương trình Bản Sắc Đại Tộc Việt trên đài VNA TV (Viet Nam America Television) băng tần 57.3.

– Xem tiếp tiểu sử ở mục Nói Về Chủ Blog

 

HÌNH TIÊU BIỂU THÁNG 8-2016.

PHẬT CHE MẶT.

TỔNG THỐNG OBAMA DẬY VIỆT SỬ.

 HÌNH TIÊU BIỂU THÁNG 5-2016.

 HÌNH TIÊU BIỂU THÁNG 3-2016.

OMAN: SALALAH, LỐI MÒN NHỰA THƠM FRANKINCENSE.

HÌNH TIỂU BIỂU THÁNG 02-2016.

ALLURE OF THE SEA, ’QUYỀN RŨ CỦA BIỂN’.

HÌNH TIÊU BIỂU THÁNG 01, 2016.

AULD LANG SYNE và ROBERT BURNS.

HÌNH TIÊU BIỂU THÁNG 12, 2015.

DU HÀNH LẠC ĐÀ QUA PHỐ PETRA, JORDAN.

HÌNH TIÊU BIỂU THÁNG 11-2015.

^{CHUYẾN TUẦN DU ĐẠI DƯƠNG CUỐI CÙNG CỦA NÀNG RYNDAM.}

 HÌNH TIÊU BIỂU THÁNG 7-2015.

HÌNH TIÊU BIỂU THÁNG 9-2015.

HÌNH KHỦNG LONG Ở BAYON, ANGKOR THOM, CAMPUCHIA.

 HÌNH TIÊU BIỂU THÁNG 8-2015.

VỤ NỔ TẠI ĐIỆN ERAWAN, BANGKOK, THÁI LAN.

Không biết dân Thái có ai nghĩ rằng hồn người Thái bị tâm thần bị đánh chết ở đây năm nào, đã xui khiến chỗ này được chọn cho vụ nổ này không?

NHÂN GIẢI BÓNG TRÒN THẾ GIỚI NỮ, BỖNG BẮT GẶP LẠI HÌNH ẢNH ĐÁ BÓNG THỜ

TRAI TRẺ NGÀY XƯA.

HÌNH TIÊU BIỂU THÁNG 6-2015.

ALASKA TRẮNG.

HÌNH TIÊU BIỂU THÁNG 5-2015

VÀI HÌNH ẢNH VỀ BUỔI THUYẾT TRÌNH: TRỐNG ĐỒNG ĐÔNG SƠN, BỘ SỬ ĐỒNG BẰNG HÌNH CỦA ĐẠI TỘC VIỆT CỦA BÁC SĨ NGUYỄN XUÂN QUANG.

HÌNH TIÊU BIÊU THÁNG 4-2015.

SINGAPORE: MƯƠI ĐIỀU VỀ ĐẢO QUỐC TUYỆT DIỆU CỦA ÔNG LÝ QUANG DIỆU.

HÌNH TIÊU BIÊU THÁNG 3-2015.

GIBRALTAR, CHỖ Ở CUỐI CÙNG CỦA THỦY TỔ NGƯỜI ÂU CHÂU NEANDERTHAL.

HÌNH TIÊU BIỂU THÁNG 2-2015.

 TÂY BAN NHA: KIẾN TRÚC THIÊN-THIÊN TÂN KỲ TRÁC TUYỆT GAUDI.

(Categories Hình Ảnh # 70)

HÌNH TIÊU BIỂU THÁNG 01, 2015. # 69, Categories Hình Ảnh.

ĐẢO LANZAROTE, VÙNG ĐẤT HỎA TINH TRÊN ĐỊA CẦU.